O parafii

Historia i teraźniejszość

Skotniki leżą na wzniesieniu wchodzącym w obręb tzw. Pagórków Skotnickich, w odległości ok. 8 km na południowy – zachód od centrum Krakowa, stanowiąc obecnie część Dębnik – jednej z dzielnic podwawelskiego grodu. W przeszłości przebiegał tędy stary trakt, wiodący z Krakowa do Oświęcimia. Skotniki mają starą, historyczną metrykę, sięgającą przełomu XII i XIV wieku. Według tradycji, były służebną osadą tatarską, która od zarania swych dziejów była własnością królewską. Ich nazwa pochodzi od staropolskiego słowa „skotnik”, czyli „wypasacz bydła”, gdyż mieszkańcy tej okolicy dostarczali w średniowieczu bydła rzeźnego na zamek królewski na Wawelu. Wiadomo również, że Skotniki należały do parafii św. Andrzeja w Tyńcu.

Skotnicka społeczność postanowiła z początkiem 1912 r. wznieść własnymi siłami świątynię. Powstaje komitet budowy, który zbiera na ten cel środki i materiały.  Wkrótce, 5 V 1912 r., po założeniu fundamentów, proboszcz tyniecki poświęca kamień węgielny pod skotnicką farę. Budowa postępowała szybko – do końca roku postawiono mury, które nakryto dachówką, sprowadzoną z Wiednia. W następnym roku zrobiono sklepienie, położono posadzkę oraz wstawiono główny ołtarz. Ostatecznie budowę ukończono w 1915 r. Na prośbę proboszcza tynieckiego, książę biskup Adam Sapieha, delegował do Skotnik stałego proboszcza, którym był ks. Kippek – tyniecki wikariusz. W dniu 4 lipca 1915 r. ks. Walenty Piotrowski – proboszcz z Mogilan, dokonał poświęcenia skotnickiej świątyni. Ks. Kippek był bardzo pracowitym kapłanem – dbał o wyposażenie kościoła, zainicjował budowę plebanii i założenie nowego cmentarza parafialnego. Zmarł na zapalenie płuc i tyfus w 1919 r. i jako pierwszy został pochowany na nwym cmentarzu.  W dniu 25 X 1921 r. erygowano w Skotnikach  parafię, której terytorium wydzielono z parafii w Tyńcu. Kolejny proboszcz, ks. Mieczysław Moryl dokończył budowę plebanii w 1926 r. i sprowadził z ludwisarni w Białej ponad 200 kg dzwon dla parafii, który powieszono w nowo wybudowanej dzwonnicy. Przyczynił się także do odnowienia głownego i bocznego ołtarza.

Od 19 II 1936 r. pracę duszpasterską w parafii wspomagają i ubogacają siostry ze Zgromadzenia Najśiętszej Duszy Chrystusa Pana, które zamieszkują w Skotnikach i sprawują ofiarną posługę jako zakrystianki, organistki i katechetki. Efektami ich pracy są również dodatkowa mobilizacja duchowa wiernych i wychowanie najmłodszego pokolenia skotniczan w duchu pobożności.

Powojenny rozdział dziejów parafii w okresie jej administrowania przez ks. proboszcza Mieczysława Moryla przynosi elektryfikację kościoła, uporządkowanie jego otoczenia, a także sprawienie dwu nowych dzwonów, albowiem stare zostały skonfiskowane przez niemieckiego okupanta. Istotną datą jest 12 XII 1951 r., kiedy to skotnicka parafia została wyłączona z dekanatu skawińskiego, a przyłączona do dekanatu krakowskiego. Za sprawą Metropolity Krakowskiego Ks. Kard. Karola Wojtyły, w dniu 14 IV 1966 r. uregulowany został stan prawny parafii, której nadany zostaje tytuł „probostwa usuwalnego”. Nowy proboszcz, ks. Józef Brzeźniak, który przybył do Skotnik 23 VI 1974 r., przeprowadza remont generalny plebanii, nadzoruje renowację kościoła, doprowadza do uporządkowania i ogrodzenia zarówno kościoła, jak i cmentarza.

Całkiem nowym etapem wieloletnich starań skotniczan i ks. proboszcza o możliwość wzniesienia nowej świątyni, jest uzyskanie w kwietniu 1997 r. zgody na rozbudowę świątyni. W latach 1997 – 1999, wg. projektu zesołu krakowskich architektów, przeprowadzono rozbudowę kościoła. Uroczystej konsekracji rozbudowanej świątyni dokonuje w dniu 1 X 2000 r. Ks. Kard. Franciszek Macharski. Następne lata przynoszą stopniowe wyposażenie wnętrza kościoła, renowację jej wyposażenia, pokrycie dachem, a tekże uporządkowanie jego otoczenia i wykonanie nowego ogrodzenia oraz schodów.

Kościół pw. Matki Bożej w Krakowie – Skotnikch jest świątynią orientowaną, zbudowaną na planie krzyża, w całości murowaną z cegły. Pierwsza skotnicka fara została wzniesiona w latach 1912 – 1915 w stylu neogotyckim. W latach 1997 – 1999 dobudowano transept i prezbiterium. Całość nakryto stromym dachem z miedzianej blachy. Na frontonie umieszczono we wnęce w roku 1946 obraz Matki Bożej Częstochowskiej, będący pamiątką męskiej pielgrzymki do Częstochowy. Przed głównym wejściem do kościoła stoi krzyż upamiętniający parafialne misje św. oraz dzwonnica, w której zawieszone są dwa dzwony. Po północnej stronie kościoła znajduje się plebania, budowana w latach 1919 – 1925, natomiast za kościołem położony jest cmentarz parafialny, na którym jako pierwszy, w roku 1919,  został pochowany pierwszy duszpasterz w Sotnikach, ks. Ludwik Kippek.

Centralnym miejscem, na którym koncentruje się uwaga wchodzących do kościelnej nawy głównej, jest stojący w prezbiterium drewniany neogotycki ołtarz główny z roku 1936, pochodzący ze starego kościoła , dzieło rzeźbiarza z Podgórza, niejakiego Sikory. W środku ołtarzowego retabulum umieszczona jest figura Matki Bożej Różańcowej z Dzieciątkiem, której towarzyszą boczne figury: św. Piotra (z lewej strony) i św. Pawła (z prawej). W górnej sekcji ołtarza widzimy figury przedstawiające św. Andrzeja (lewa strona) i św. Jana Chrzciciela (prawa strona). W zwieńczeniu ołtarza umieszczona jest figura św. Wawrzyńca. W środku prezbiterium ustawiony jest nowy ołtarz soborowy (1999 r.), w którym umieszczono płaskorzeźbę przedstawiającą dwa anioły, trzymające koronę nad inicjałami imienia Maryi. Była ona umieszczona w starym kościele w ołtarzu głównym pod tabernakulum. Na ścianie wschodniej, za łaski otrzymane przez wstawiennictwo Matki Bożej Różańcowej, wdzięczni parafianie umieścili wota ofiarne. W prawym ramieniu transeptu, na ścianie przylegającej do prezbiterium, znajduje się fragment cennego i historycznego kamienia, wyjętego z grobu św. Piotra Apostoła, który został przekazany przez Ojca św. Jana Pawła II 25 X 1997 r.,  jako kamień węgielny do rozbudowy kościoła. Po lewej stronie gabloty z kamieniem węgielnym wisi obraz przedstawiający św. Annę i Najświętszą Maryję Pannę, który w starym kościele znajdował się w ołtarzu głównym. Został on ufundowany w roku 1914. W lewym ramieniu transeptu znajduje się drewniana chrzcielnica z roku 1936. Obok niej na ścianie wisi obraz „Miłosierdzie Boże”, namalowany przez Adama Suzina w roku 1995. W ramionach transeptu, na ścianach przylegających do prezbiterium i nawy głównej, umieszczono drewniane figury, które w starym kościele znajdowały się w ołtarzach bocznych. Przedstawiają one: św. Józefa, św. Wojciecha (prawe ramię), św. Jana Chrzciciela i św. Stanisława Biskupa (lewe ramię). Półkoliste  ściany transeptu zdobią obrazy Drogi Krzyżowej, namalowane w 2004 r. przez Adama Suzina z Krakowa. W starej części kościoła, po obu stronach nawy, tuż przed transeptem, umieszczone zostały retabula, wykonane w 1936 r. z obrazami Najświętszego Serca Pana Jezusa (lewa strona) i Matki Bożej Częstochowskiej (prawa strona). Ponad wejściem głównym do świątyni znajduje się prospekt z sześciogłosowymi organami, wykonanymi w XIXw. W nawach i transepcie znajdują się, wmontowane w roku 2001, witraże. Przedstawiają one: św. Rafała Kalinowskiego, św. Stanisława Biskupa, Matkę Bożą Różańcową, św. Faustynę, św. Brata Alberta, św. Jana z Kęt, Matkę Bożą Częstochowską, św. Jadwigę Królową, Trójcę Świętą, zaś w zakrystii i bocznej salce – św. Marka i św. Mateusza oraz św.Łukasza i św. Jana. (Opracowano na podstawie: „Kościół pw. Matki Bożej Różańcowej w Krakowie-Skotnikach”, WIP „@lsander”, Krasków 2004)

Parafia Matki Bożej Różańcowej w Krakowie-Skotnikach należy do Dekanatu Salwator i liczy ok. 5200 mieszkańców. Odpust parafialny obchodzi w I niedzielę października. Do parafii należą następujące ulice: Babińskiego do Bunscha, Baczyńskiego, Balanówka, Batalionów Chłopskich, Bocheńskiego, Braterstwa Broni, Brücknera, lewa strona Bunscha od Babińskiego do Bobrzyńskiego, Czerwone Maki od Mochnaniec do Podole, Czwartaków, Dobrowolskiego, Domowa, Dworski Ogród,  Emira, Federowicza, Grzegorzewskiej, Hufcowa, Jasienicy, Karcza, Kozienicka do obwodnicy A4, Krajobrazowa, Kresowa, Królówka, Łukowiec, Mochnaniec, Obrońców Helu, Orszy Broniewskiego, Obrońców Tobruku, Paska, Podole, Porfirowa, Rosista, Skotnicka do obwodnicy A4, Słabego, Srebrna, Starzyńskiego, Sternbacha, Szerokie Łąki, Szymonowica, Trockiego, Unruga, Winnicka, Woźniczki,Wujka, Zamglona, Zelwerowicza.

Parafia posiada własny cmentarz, oddalony ok. 50 m od kościoła.

Proboszczem parafii od 1.05.2010 r. jest ks. mgr lic. Józef Czerwiński.

Wikariusz – ks. mgr Robert Michałek, od 2022 r., katecheta w szkole podstawowej w Skotnikach i w Krakowie – Bielanach.

 

Pracę tę wspomagają siostry zakonne ze Zgromadzenia Najświętszej Duszy Chrystusa Pana.( Więcej informacji na temat tego zgromadzenia znajdziesz tutaj). Mieszkają one w domu zakonnym przy ul. Skotnickiej 166, tel: (12)262-17-33

Podobne wpisy